Skip to main content
All Posts By

marielle

Wat is food design?

By Food Design & Packaging, Food Trend & Inspiration

Vormgeven is betekenis geven aan materie. Bij food design kan je een deel van de materie eten of drinken. Vorm, smaak, textuur, geur, klank en kleur zijn de zes sensorische componenten waarmee wij als ontwerpers aan de slag gaan en betekenis kunnen geven aan het eten of drinken. Zodat het een verhaal vertelt of een ervaring opwekt.

het werkwoord ontwerpen

Design laat zich echter ook vertalen als het Nederlandse werkwoord ‘ontwerpen’. En ontwerpen is vooral een proces van hard, gestructureerd en toekomstgericht werken om tot nieuwe, creatieve oplossingen te komen. En dat kun je ook toepassen in food. Naast marketing en de productontwikkeling die vaak door koks en voedseltechnologen gedaan wordt, kan food design voor een andere aanvullende visie, een buitengewone aanpak en extra inspiratie zorgen. Daarbij springen de typische ontwerpvaardigheden als schetsen en prototypen in het oog, maar er zijn veel meer aspecten waarin de aanvullende en toegevoegde waarde naar voren komt. Food design is bovenal interdisciplinair, optimistisch en toekomstgericht.

ook voor niet-ontwerpers

Food design is niet exclusief voorbestemd aan ontwerpers.  Ook niet-ontwerpers kunnen hier hun voordeel mee doen en hun creativiteit en inventiviteit maximaal benutten. Het uit design voortvloeiende ‘design thinking’ is inmiddels wereldwijd omarmd door vele business leaders en wordt gedoceerd aan vooraanstaande universiteiten. In food, is dat niet anders. Food design thinking geeft ook niet-ontwerpers de kracht om buiten hun bestaande denkkaders te kijken en met waarachtig nieuwe oplossingen te komen die zij in eerste instantie niet voor mogelijk hadden gehouden.

hoe te innoveren in food?

Veel food professionals zien zichzelf voor de taak staan om innovatie en vernieuwing te brengen. De meeste bedrijven hebben het in hun missie staan. Velen dromen ervan om binnen hun markt of organisatie de disruptor te zijn. Maar hoe doe je dat? Waar ontstaat de inspiratie, de ideeën, hoe werk je ze goed uit en krijg je anderen mee? Zowel het eindresultaat als de weg er naartoe staan bij een goed food design traject centraal.

meer weten?

Meer weten of food design iets kan toevoegen in jouw organisatie? Twijfel dan niet, en neem contact op met Marielle Bordewijk. Zij toont helder de stappen in het design gedreven innovatieproces, en hoe je de kans op baanbrekende food producten, concepten en misschien wel hele food systemen kunt maximaliseren. Lees meer over food design thinking op onze andere website Food By Design.

 

 

 

Food Trends 2020

Food trends 2020

By Food Trend & Inspiration

Studio Bordewijk onderzoekt doorlopend de manier waarop wij ons eten kopen, koken, eten en beleven. Wanneer we dat begrijpen, is het voor foodmerken, formules, producenten en retailers makkelijker om hierop in te spelen en te innoveren. Ook voor 2020 delen wij met plezier weer enkele trends. Benieuwd naar het hele verhaal toegespitst op jouw categorie? … neem dan contact op met ons op.

Food trends 2020

Klaar voor de toekomst? … laat je inspireren door onze food trendpresentatie voor 2020 tot 2030.

#1 Eten voor biodiversiteit – Food trends 2020

Over eten met minder milieu-impact zijn inmiddels boeken en vele blogs vol geschreven. De transitie naar plantaardig eten, het voorkomen van food waste en het verkleinen van de plastic soep hebben al veel aandacht gekregen. Het volgende belangrijke thema is bijdragen aan biodiversiteit. Hoewel de wereld meer dan 50.000 eetbare planten kent, voorzien rijst, mais en tarwe maar liefst in 60% van onze energiebehoefte. Monoculturen met de daarbij eindeloos grote plantages van mais, rijst, tarwe, soja en palmolie laten planten en diersoorten verdwijnen. een zorgelijk ontwikkeling waarvan het besef groeit en bij een groter publiek bekend wordt. We zien dan ook langzaam maar zeker, meer foodbedrijven dit thema adresseren. Zo heeft Knorr samen met het Wereld Natuur Fonds een lijst van 50 gewassen opgesteld om vaker te eten, en daar mee een minder monotone en meer biodiverse voedselkeuze te stimuleren. Een ander voorbeeld is Weideweelde, een zuivelmelk dat hun koeienboeren motiveert meer onkruiden in het gras te laten groeien, daarmee meer insecten aan te trekken en daarmee weer meer verschillende soorten vogels. Het is onze voorspelling dat dit thema vaker op de kaart zal worden gezet door de makers en aanbieders van ons eten.

Food trend 2020: Eten voor biodiversiteit, samenwerking Knorr en WNF om een meer biodiverse voedselkeuze te stimuleren.

#2 Het nieuwe calorieën tellen – Food trends 2020

De afgelopen 15 jaar hebben we veel gezondheidsfilosofieën en diëten voorbij zien komen. Tot we er moe van werden. ‘Wat mag ik nou weer niet eten?’ is een veel gehoorde verzuchting. Dat lijkt ons terug bij af te brengen. Onze moeders die in de jaren 70 en 80 naar de Weight Watchers gingen hadden het misschien niet bij het verkeerde end? En komen ook wij terug bij het idee dat bij de meeste, gezonde mensen ieder pondje door het mondje gaat. Maar sinds die jaren zeventig is onze eetomgeving sterk veranderd en kun je overal en altijd eten kopen wat vooral de verleiding op vaker en meer doet toenemen. Tegelijkertijd hebben de digitale health-trackers hun intrede gedaan. Polshorloges die die iedere stap, ademhaling en verbrande calorie bijhouden. Nu we makkelijker inzicht hebben in de calorieën die we verbranden, stijgt de behoefte om onze inname ook snel en makkelijk te weten. Geen ingewikkelde berekeningen, maar verpakkingen en menukaarten in combinatie met digitale technologieën gaan daarin voorzien. Voorloper in deze trend is het Amerikaanse Halotop dat ijsbekers verkoopt met voorop heel groot het aantal calorieën. Bijvoorbeeld de Caramel Machiato met 280 kcal terwijl een normale bekers ijs meer dan duizend calorieën bevat. In mum van tijd hebben zij maar liefst 5% marktaandeel van de Amerikaanse ijsmarkt weten te winnen. Wanneer ‘echt lekker’ te combineren valt met minder calorieën, heb je goud in handen. Zo liggen er grote kansen in categorieën als desserts, patisserie, ijs op stokjes, koek en snoep. Maar het hoeft niet altijd om slim geknutsel met nutriënten te gaan. Kleinere maatjes passen ook goed in dit denken. Zo zien we een prachtig assortiment minipatisserie bij de Belgische keten Exki met kleine muffins, cannelés en Pasteis de nata. Ook gloort er een gouden toekomst voor de mini Magnum, als deze out of home te verkrijgen valt als enkelstuks.

Food trend 2020: Het nieuwe calorien tellen. Het succesvolle Halo top vermeldt groot het aantal calorieën op de verpakking.

#3 Comeback van de aardappel – Food trends 2020

De aardappel is terug van weggeweest. Waren we hem even vergeten in het low carb gemijmer, nu staat deze nederige knol weer in de spotlight. Voedzaam, culinair multi-inzetbaar, creatief vormbaar en milieuvriendelijker dan die andere carbs; pasta en rijst (o.a. kleinere CO2 footprint en minder landgebruik). Wanneer niet gefrituurd is die aardappel zo ongezond niet. Het aantal calorieën valt reuze mee, 75-80 kcal per 100 gram gekookte aardappel, en het is een bron van vele vitaminen en mineralen. Hij doet niet onder voor de veel geprezen zoete aardappel. Het zijn beiden super foods. Dat hadden de Spanjaarden al door toen ze in 1492 voet aan wal zetten in Amerika en vol bewondering keken naar de sterke Inca’s die veel aardappels aten. Anno 2020 wordt de aardappel steeds creatiever gebruikt, want behalve gekookt, gebakken en tot frites versneden zijn er noedels van te draaien, pizzabodems van te vormen en wafels en hartige koeken (latkes) van te bakken. Daarbij worden ze steeds royaler afgetopt met groenten, vlees, sauzen en allerlei strooisels. Zo zijn de frietjes van het Duiste frittenwerk bijna kunst te noemen. Maar de aardappel wordt ook steeds vaker ontleed. Zo worden de eiwitten en zetmelen separaat verwerkt tot onder andere vegan ei- en kaasvervangers. Zie bijvoorbeeld het bedrijf ‘Free From That’ dat kaas en omeletmixen aanbiedt. Daarbij worden de zetmelen ook steeds vaker gebuikt als bio-afbreekbare plastics. Maar dat is eigenlijk zonde van deze voedzame en lekkere knol.

Food trend 2020: Comeback van de aardappel in creative toepassingen zoals latkes.

#4 Plantaardige kaas – Food trends 2020

De dominante food trend op dit moment is de verschuiving van dierlijke naar plantaardige eiwitten. Over de plant based trend hebben we de afgelopen jaren dan ook al veel geschreven. Lag hierbij voorheen het accent vooral op vleesvervanging, nu komt de lastigste van allen: plantaardige kaas. Niet makkelijk om te maken én de smaak van dierlijke kaas te evenaren. Maar de experimenten zijn massaal losgebarsten en vol enthousiasme worden de bacterie- en schimmelculturen (die kaas hun karakteristieke smaak geven) losgelaten op plantaardige vet en eiwitmengsels zoals cashewnoten melk en aardappeleiwit. Niet gek, want als we kijken naar de CO2 footprint per gram eiwit, zit koemelkkaas al snel achter rundvlees en is de impact zelfs hoger dan die van kippenvlees. Deze nieuwe kazerij gaat verder dan het maken van standaard Goudse kaas. In Frankrijk spotten wij al een schap vol met camemvert, blauwe kaas, vicotta, mozzarella en zachte kruidenkazen. Een interessante ontwikkeling waar we de komende jaren zeker meer van gaan proeven.

Food trend 2020; Plantaardige kaas ‘Camemvert’

#5 Aardse smaken en kleuren – Food trends 2020

In de afgelopen drie jaar was op instagram een ware regenbooghysterie losgebarsten, nu komt de tijd dat we genoeg hebben van regenboog poké bowls, unicorn frapuccino’s en paarsroze ravioli. Bijna iedere trend creëert zijn eigen trend. Zo ook deze. Komend jaar verschuift de aantrekkingskracht van felle kleuren (zo 2018!) naar de warme, aardse tinten en de smaken die daarbij passen. Het wordt de tijd van 50 tinten bruin. Bruin staat voor waar ons eten vandaan komt; de bodem, de aarde. Bodemgesteldheid wordt een een belangrijk thema; hoe zorgen de boeren voor de bodem? … roteren zij gewassen, stimuleren zij een rijk bodemleven vol insecten en geven zij de aarde soms rust. Gewassen met aardse smaken zoals paddenstoelen, aardappels (zie boven), wortel- en knolgroenten, noten, koffie, chocolade, specerijen en gefermenteerde producten horen bij dit nieuwe tijdperk. Aardse smaken worden veroorzaakt door geosmin, een eiwit dat geproduceerd wordt door schimmels en bacterien. Wij mensen zijn ongelooflijk gevoelig in onze vermogen dit eiwit te proeven. Iets te veel, kan snel afschuw veroorzaken. Subtiel gedoseerd kan het echter een interessante smaakverdieping aan product of gerecht geven. Innovatieve chefs deden al experimenten. Zo maakte de Japanse chef Nariswa voor de gasten van Rene Redzepi eetbare aarde van noten, rozijnen en paddenstoelen. Behalve dat het Geosmin bevatte, was het ook rijk aan het veel geprezen umami. En natuurlijk is er het effect van de bodem op de smaak. Bij wijnen gemeengoed om dit ‘terroir’ te benoemen, maar dat zullen we ook steeds meer gaan zien bij andere soorten voedsel. In verpakkingen, serviesgoed en het interieur van restaurants zullen we deze aarde-trend terugzien door het gebruik van steeds meer kleuren als chocoladebruin, kastanje, roest, terracotta, baksteenrood, okergeel, saliegroen en kleigrijs. En ja ook op instagram zal het aardser gaan worden. Daar is de Koreaanse bhog_log al een mooi voorbeeld van.

Food trend 2020: Earthy flavours and colours.

Benieuwd naar het hele verhaal en alle foodtrends voor 2020? … twijfel dan niet en neem vrijblijvend contact op met food designer en trendwatcher Marielle Bordewijk. Zij vertelt u ook graag alles over de nieuw ontwikkelde innovatiemethode FoodbyDesign.

Food trend 2020: Bruin en aardse tinten in restaurant design zoals in Orana’s (Sydney)

Het ontwikkelen van een krachtig food concept

By Food Concept & Brands, Food Design & Packaging

Natuurlijk moet een product of gerecht lekker smaken. Maar vandaag de dag is er echt meer voor nodig om succesvol te zijn in de hoog competitieve food markt. Eten en drinken moet steeds vaker ergens voor staan en een verhaal vertellen. Een goed food concept ontwikkelen brengt het product of het gerecht naar het niveau van een bijzondere ervaring. Eentje die het herhalen waard is, die je zintuigen prikkelt en die een herinnering vormt. Om dat te verwezenlijken is het ontwikkelen van een concept een beproefde strategie. Maar wat is een food concept eigenlijk en hoe ontwikkel je dat?

In co-creatie hebben we samen met AH ‘het verspakket’ concept ontwikkeld.

Een food concept ontwikkelen, dat doen we graag

Studio Bordewijk/ Food by Design heeft in het verleden al veel food concepten ontwikkeld. Zo hebben we in co-creatie het verspakket van AH helpen ontwikkelen. Wanneer je daarbij de kopieën van Lidl, Jumbo en Plus  optelt, mogen we inmiddels stellen dat het de meest succesvolle food innovatie van de afgelopen 10 jaar is geweest.

Wat is een concept?

Maar wat is nou eigenlijk een concept? Het woord wordt tegenwoordig steeds vaker gebruikt. Een ondernemer zegt niet zomaar een product leveren maar veel liever een concept. Dat klinkt grootser, interessanter en completer. Zelfs een beetje mysterieus. Een eigentijds restaurant is niet gewoon een eetgelegenheid maar ook steeds vaker gebaseerd op een concept. Een filosofie achter het eten, de beleving en de service. Een concept is meer dan een product of kale dienst. Het is een verhaal of een wereld erom heen die zorgvuldig is doordacht en vorm is gegeven. Een concept gaat verder dan een ideetje, het zijn de beste ideeën die na een afvalrace de moeite waard zijn om beter te door denken.

Food_concept_verhaal-story

Een goed food concept vertelt een verhaal.

De fase in een ontwikkelingstraject

Bij professionele innovators en ontwerpers wordt het woord ‘concept’ dan ook vaak gebruikt om aan te geven in welke fase van de ontwikkeling men zit. In de conceptfase zijn we de ideefase gepasseerd. Hier worden de beste ideeën geselecteerd, verder uitgedacht tot een goed samenhangend geheel. In de opleiding industrieel ontwerpen aan de TUDelft moeten studenten altijd verplicht deze fase doorlopen. Na vele ideeën bedacht te hebben in de ideefase, wordt gedoceerd om na selectie altijd de beste drie ideeën een stap verder en concreter uit te werken tot concepten.

Natuurlijk worden er ook veel grappen over concepten gemaakt, zeker wanneer de gebruiker het interessanter probeert te laten lijken dan dat zijn ideetje eigenlijk is. Ook is een concept een heerlijk woord, als men het vaag wil houden wanneer men simpelweg niet weet hoe iets te concretiseren valt. Naast dit ‘misbruik’ van het woord, is het een essentiële stap waarin veel van ‘de magie’ van innovatie plaatsvindt.

De essentie van food design & innovatie

In de conceptfase geschiedt misschien wel de essentie van food design en food design thinking. Met het internet onder handbereik kan tegenwoordig iedereen trends spotten en snelle ideetjes bedenken, maar om vervolgens keuzes te maken, een essentie te bepalen en die op krachtige en unieke wijze tot leven te brengen dat is voor een veel kleinere groep weggelegd.

Conceptontwikkeling kan plaats vinden op product-, dienst-, assortiment- en of merkniveau. Vaak gaan ze hand in hand. Dat is zelfs het beste. De grens is niet precies te trekken. Het zijn in elkaar overvloeiende gebieden, waarbij van project tot project de nadruk kan verschillen.

Basisvisie

Goede concepting begint met een basisvisie. Een visie op een probleem, een overtuiging, een mogelijke oplossing, kenmerkend gedrag waar het toekomstige concept op een relevante manier op kan inspelen. Dat kan heel breed zijn. Van een visie dat het niet eerlijk verdeeld is in de chocoladewereld (Tony Chocolonely), dat er voor niet-alcoholdrinkers geen goed alternatief voor wijn is bij een diner, tot een observatie dat het veel consumenten niet lukt om hun aardappeltje knapperig te krijgen in de oven. Groot of klein, wereldverbeterend of voor het plezier of genot, uit eigen ervaring of naar voren komend in consumentonderzoek: er zijn talloze startpunten. In marktonderzoek en marketing worden dit vaak ‘consumenteninzichten’ genoemd. Kleinere ondernemers en ontwerpers denken vaak uit een persoonlijke ervaring, eigen observaties of overtuigingen. Beiden vormen een prima vertrekpunt om een food concept te ontwikkelen.

De basisvisie van een concept ontstaan vaak in een zorgvuldig ontworpen ideation sessie.

Rijke inspiratie- en ideefase

Om een sterke beginvisie te formuleren is het essentieel om een rijke inspiratiefase en ideefase te doorlopen zoals we die altijd ruimschoots inplannen in onze innovatietrajecten. Daar worden deze visies als ruwe diamanten geboren. In de conceptfase gaan we aan de slag met het slijpen van deze edelstenen. We gaan de visie precies formuleren, relevantie benoemen en vervolgens de essentie bepalen waar het concept om draait. Dat is dé kern van een food concept ontwikkelen. De essentie zegt kort en krachtig wat het bestaansrecht van het product, de dienst, het concept of het merk is. Een goede essentie is in één zin te vatten. Als iemand een half uur nodig heeft om deze uit te leggen, kan je met zekerheid stellen dat het concept nooit krachtig en herkenbaar zal worden.

Concept canvas

Tijdens concept-workshops werken wij met het door ons ontwikkelde conceptcanvas dat op een heldere manier een te creëren concept vangt. De concept-essentie neemt daarbij een centrale plaats in. Zoals gezegd moet deze kort en krachtig te verwoorden zijn. Wanneer de essentie duidelijk is, is het daarna relatief eenvoudig om keuzes te maken over verschijningsvormen. Verschijningsvormen zijn de concrete manifestaties zoals smaken, de vorm, presentatie, verpakking, de naam etc.

Net als bij vele andere vaardigheden, helpt het om ervaring te hebben. Om door vallen en opstaan te leren wat wel én niet werkt. Natuurlijk kun je met deze tips hierboven zelf een heel eind komen, maar merk je nu dat het nog wat aanscherping kan gebruiken óf dat je niet precies weet hoe dit op te starten met een groep collega’s, twijfel dan niet om ons te bellen. We denken graag met je mee wat jouw concept nog nodig heeft. Vanaf het begin of als finishing touch.

Bel of mail Marielle voor jouw food concepting vraag.

 

Image source: unsplash.com

 

Food merkpositionering

Food merkpositionering

By Food Concept & Brands

Het scherp positioneren van een food merk of formule is van essentieel belang voor een succesvolle food onderneming. Of je bedrijf nu groot of klein is, gevestigd of in start-up fase, sterke food merk positionering vormt de basis van de marketing strategie, innovatie en communicatie. In onze dagelijkse praktijk helpen wij als Food by Design vele foodbedrijven om hun merk of formule onderscheidend, scherp en emotioneel aantrekkelijk neer te zetten.

Als ‘design thinkers’ hebben we onze eigen werkwijze en model ontwikkeld. In onze werkwijze staan 5 principe centraal, die we graag in deze blog delen.

#1 inside-out en outside-in benadering

Een sterk merk verbindt het DNA met de buitenwereld waarin het merk acteert. Bij ons positioneringswerk laten we de binnenwereld van een merk (origine, waardes en karakter) samensmelten met de buitenwereld (klantbehoeften en food trends). De inzichten die we uit beide werelden tappen, versmelten we tot een unieke positionering.

merk-positionering-food

Outside-in en inside-out denken

#2 Food type model

Succesvolle merken weten hun consumenten emotioneel aan zich te binden. Daarvoor is het essentieel te begrijpen wat consumenten raakt, bindt en boeit in eten en drinken. Hiertoe gebruiken wij ons Food type model dat is gebaseerd op het archetypemodel, welke gebruik maakt van 2 assen op basis van de universele menselijke behoeften. De horizontale as beschrijft de gerichtheid op het individu versus de groep. De andere as beschrijft de behoefte aan controle versus vrijheid. Het unieke aan ons Food Type Model is dat het zich echt toespitst op inzichten en waarden die relevant zijn bij het ervaren, kopen, koken en eten. Dit resulteert in 12 stijlen van de food lover, culi expert tot de flavour explorer.

Food-arche-type-model

Ons food type model dat inzicht geeft in verschillende food typologiën.

#3 Food met een missie

Wat is het bestaansrecht van jouw merk, hoe voegt het betekenis toe in deze wereld? Dat is de meest fundamentele vraag.  het lijkt eenvoudig om deze ‘WHY’ te beantwoorden, maar de realiteit leert dat het hard werken is. Vandaag de dag zijn er veel merken die goed-bedoelde missies formuleren die bijdragen aan gezondheid en duurzaamheid. Maar hoe echt zijn die? Wij zien ook vele ‘force-fitted purposes’. Het is onze uitdaging om voor een echte, oprechte missie te gaan, die diep geworteld is in het merk, bedrijf en de mensen die er werken.

food-merk-positionering-why-purpose

Het vinden van de purpose van een food merk

#4 Geïntegreerd woord en beeld denken

Als design thinkers geloven wij dat het van groot belang is om woord en beeld samen in te zetten. Woorden praten nu eenmaal anders dan beelden. Maar samen hebben ze maximale zeggingskracht. Beeld denken is meer dan de eerste beste zoekopdracht op Google image search. het gaat om het verzamelen van beelden over een langere periode, het maken van combinaties die nieuwe perspectieven schetsen, het gaat om de juiste kleuren, fotografie en illustratiestijl, en de wijze waarop ‘eetlust’ wordt opgewekt. Bij een goede food merkpositionering is het essentieel om scherpe en pakkende woorden te gebruiken, die het niveau van ‘ kwaliteit, lekker en gezond’ ontstijgen. Onze werkwijze zorgt er voor dat een zinnenprikkelend en smaakmakend idioom boven komt drijven om tot die pakkende woorden te kunnen komen.

Food merk-positionering-beeld-en-woord-denken

Afwisselend beeld en woord denken

#5 Van positionering tot verhaal

Een goed food merk vertelt een verhaal. En dat is precies waarom we saaie merkmodellen vertalen en omschijven tot levendige merk manifesto’s en moodboards. Die kriebelen onze verbeeldingskracht en plaveien de weg naar de toekomst!

Merk-positionering-verhaal-storytelling

Sterke food merken vertellen verhalen

Workshop van één dag

Wil jij jouw food merk scherper en meer inspirerend (her)positioneren? Overweeg dan een ééndaagse workshop ‘food merk positionering’. We zullen je door een inspirerende en effectieve proces leiden obv vijf duidelijke stappen. Naderhand helpen we met het vangen van de precieze woorden en beelden zodat jouw merk klaar voor de toekomst is.

Marleen Zaalberg en ik hebben al veel grote en kleine, bestaande en nieuwe merken geholpen met hun positionering. Zoals La Place, Look-o-Look, AH Biologisch, Kervam Cevitam, Venco, Blue Band, Hete Peper catering, Deli2go, Friesblond, Mediteraneo, Leev, Legends, Wrapinez, Stroese Dame etc.

Abonneer op de nieuwsbrief van Marielle Bordewijk

Blijf op de hoogte van haar werk en visie over food trends, food design en innovatie in food.